7 Bài Học Để Đời Cho Lập Trình Viên Mới Vào Nghề

Người ta nói, sự trưởng thành đến từ những trải nghiệm, càng va vấp nhiều sẽ càng chín chắn. Điều đó hoàn toàn đúng. Nhưng có một con đường giúp bạn trưởng thành nhanh hơn, đó chính là học hỏi kinh nghiệm từ những người đi trước. Ghi nhớ những bài học để đời này sẽ giúp bạn đối diện với vấn đề một cách bình tĩnh và xử lý “nuột” hơn ngay cả khi bạn là một Coder chân ướt chân ráo mới vào nghề.

1. Không ai hoàn hảo cả
Không có lập trình viên nào biết tất cả mọi thứ, và bạn cũng không cần phải biết tất cả mọi thứ đâu. Có rất nhiều điều để đánh giá năng lực của một lập trình viên thay vì việc học thuộc lòng hết những khái niệm nào đó. Nếu bạn có quên các phương thức để thao tác mảng trong phiên bản PHP 5.6 thì cũng không quan trọng, dù sao chúng ta có thể tìm kiếm google mà.
Thay vì quan tâm những chi tiết đó, bạn có thể học các kỹ năng sau để lập trình tốt hơn:

Cải thiện kỹ năng giải quyết vấn đề
Cải thiện kỹ năng làm việc nhóm và giao tiếp
Học sâu hơn về một ngôn ngữ lập trình
Tập trung vào viết code sạch
Điều tuyệt vời khi trở thành một lập trình viên là bạn không cần phải biết tất cả mọi thứ. Bạn chỉ cần biết cách giải quyết vấn đề thôi.

2. Không ngại bugs
Nếu bạn code và không gặp phải bất kỳ lỗi nào, điều đó gần như có nghĩa là bạn không học được gì cả. Không gặp bug không có nghĩa bạn là một dev xịn, rất nhiều khả năng đó là do bạn đã code một thứ tương tự như thế rất nhiều lần nên bạn đã biết làm thế nào để không mắc lỗi nữa.
Có vô số lỗi sẽ có thể xảy ra trong quá trình bạn code, vì vậy bạn học cách xử lý chúng càng nhanh thì bạn càng có lợi.

3. Bằng đại học không phải là tất cả
Tại sao có những công ty lại tuyển người không có bằng cấp? Đồng ý là tấm bằng đại học sẽ là một bằng chứng cho thấy bạn đã bỏ thời gian và công sức để học một điều gì đó. Tuy nhiên, tất cả kiến thức về lập trình không chỉ gói gọn ở trên ghế nhà trường, thậm chí nhiều bài học bạn chỉ nhận ra khi bắt tay vào làm việc thực tiễn. Đơn giản ngành IT nói chung, lập trình viên nói riêng, với những người phỏng vấn có kinh nghiệm, họ hoàn toàn biết ứng viên nào có năng lực tốt, họ không quan tâm mình có bằng cấp gì. Sau vài câu hỏi, một hai bài test ngắn, họ có thang điểm đánh giá rất chính xác về ứng viên mà họ cần.

Mình sẽ có một bài viết phân tích rõ hơn về vấn đề này, cùng chờ đón những bài sau của mình nhé.

4. Google là một kỹ năng
Nếu bạn muốn trở thành một lập trình viên giàu kinh nghiệm, bạn sẽ cần tăng cường khả năng google của mình. Điều này là rất cần thiết để có thể tìm thấy các giải pháp mà bạn đang tìm kiếm. Tuy nhiên, không phải vấn đề nào mà bạn cần cũng sẽ dễ dàng tìm thấy trên google, bạn sẽ phải biết sử dụng keyword phù hợp để tìm kiếm, bạn phải biết vận dụng các template mẫu rồi biến tấu nó phù hợp với code của mình, thậm chí bạn cũng cần phải biết một chút tiếng Anh để có thế hiểu được các tài liệu trên Google. Đừng ngần ngại học hỏi từ Google để bản thân trở nên giỏi hơn trong lĩnh vực này.

5. Suy nghĩ trước khi code
Khi bạn code, bạn có bảo giờ tự hỏi mình nên code như thế nào để giải quyết triệt để bài toán không? Thường thì, mọi người sẽ viết ra giải pháp đầu tiên xuất hiện trong đầu. Tuy nhiên, gần như các giải pháp đầu tiên cho vấn đề đó đều không phải là tốt nhất.
Bạn cần dành thời gian để suy nghĩ và đưa ra giải pháp phù hợp nhất. Mặc dù nó có thể hơi nhạt nhẽo và mất thời gian lúc đầu, nhưng tin mình đi bạn có thể sẽ tiết kiệm được kha khá thời gian code và sửa lại lỗi về sau đấy. Việc suy nghĩ về chức năng mà bạn mong đợi và cách nó hoạt động sẽ cho bạn phương hướng và sau đó bạn chỉ cần code theo plan mà bạn đã đề ra.
Tất nhiên, cũng có những ngoại lệ cho mọi quy tắc. Mình không nói bạn nên ngồi im lặng và suy nghĩ về mọi dòng code. Nhưng hãy để bản thân có một thời gian thật thoải mái để nghĩ về nó trước khi bắt tay vào code, bạn sẽ thấy hiệu quả bất ngờ đấy!

6. Đừng phụ thuộc vào các bài hướng dẫn
Tìm kiếm và làm theo các bài hướng dẫn (tutorial) thì cũng tốt đấy, nhưng mình nghĩ những hướng dẫn này không phải là tài nguyên duy nhất bạn nên sử dụng cho việc học.
Bạn không thực sự học khi bạn làm theo các tutorial trên mạng. Ừ thì có lẽ bạn sẽ học được một chút, nhưng bạn không thực sự hiểu những gì bạn đang làm và tại sao bạn lại làm thế.
Ngoài ra, các hướng dẫn thỉnh thoảng cũng có thể bỏ qua các phần quan trọng của code, kiểu như này:

Sự thuận tiện của các bài code mẫu chính là dễ dàng sao chép và dán, mà điều này sẽ không thôi thúc bạn tự đặt ra các câu hỏi.
Một cách tốt hơn để học code là tự nghĩ ra một đề bài cho chính mình. Sau đó, hãy bắt đầu từ những đoạn code nhỏ rồi dần tạo thành một bài code của riêng mình, giải quyết các lỗi và sửa đến khi nó chạy một cách hoàn chỉnh.
Cách học hiệu quả nhất là ghép các mảnh ghép lại với nhau cho đến khi bạn có một chương trình thực sự hoạt động.

7. Cài đặt tab = 4 spaces
Hãy đặt chế độ Tab = 4 spaces. Lý do là gõ một phím Tab thì nhanh hơn nhiều so với gõ bốn cú space bar tiêu hao 4 thành công lực rất vô lý.

Nếu để Tab bình thường không chỉnh editor thành 4 space thì không ổn. Lý do là khi chuyển file qua cho người khác/ chia sẻ code cho ai đó mà họ dùng nhiều loại Editor khác nhau sẽ rách việc với việc xử lý Tab không giống nhau. 4 khoảng trắng thì hầu như các editor hiểu giống nhau, sẽ thật là tiện lợi và chuyên nghiệp khi làm việc tập thể.

Kết
Trên đây không phải là những nguyên tắc bắt buộc để các bạn lập trình viên trẻ phải follow theo, nhưng như mình nói, đây sẽ là kim chỉ nam trong việc giúp người trẻ bình tĩnh khi đối diện với vấn đề trong công việc. Hãy đừng ngần ngại chia sẻ ý kiến của bạn để chúng ta cùng nhau tốt hơn nhé.