Chùa Địa Tạng Phi Lai: Điểm hẹn bình yên giữa Đại ngàn xanh ngát

Nếu bạn đang tìm một nơi vừa là chuyến đi du lịch, vừa là hành trình chữa lành cho tâm hồn, thì chùa Địa Tạng Phi Lai chắc chắn là nơi đáng để một lần ghé thăm.

Đôi nét về chùa Địa Tạng Phi Lai

Chùa Địa Tạng Phi Lai tọa lạc tại xã Liêm Sơn, huyện Thanh Liêm, tỉnh Hà Nam – chỉ cách Hà Nội khoảng 70 km. Với vị trí thuận tiện, nơi đây trở thành điểm đến lý tưởng cho những ai muốn rời phố thị trong một ngày để tìm về sự tĩnh lặng.

Ngôi chùa còn có tên gọi khác là chùa Nôm hay chùa Đùng. Tên gọi “Địa Tạng Phi Lai” gắn liền với hạnh nguyện cứu độ chúng sinh của Bồ Tát Địa Tạng. “Phi Lai” nghĩa là “chưa từng đến”, ngụ ý rằng nơi đây là miền đất thiêng mới được khai mở, nơi con người sẽ tìm thấy bình an nội tại khi đặt chân tới.

Ngôi chùa có lịch sử lâu đời, từng bị chiến tranh tàn phá, sau này được trùng tu, khôi phục theo lối kiến trúc truyền thống kết hợp với cảnh quan thiên nhiên vốn có ở chùa. Tuy không quá đồ sộ như nhiều danh lam cổ tự, nhưng chính sự giản dị, thanh thoát đã làm nên sức hút đặc biệt.

Từ trên cao nhìn xuống, toàn bộ khuôn viên chùa hiện ra như một bức tranh hài hòa nhưng cũng thật sống động, những mái ngói rêu phong nối tiếp nhau, sân gạch đỏ rực dưới nắng, dòng người ngay ngắn bước theo lối thiền hành trên nền cát trắng tinh khôi. Bức tranh ấy không chỉ đẹp về mặt thẩm mĩ, mà còn chạm đến những cảm xúc sâu trong lòng, khiến ai thấy cũng muốn chậm lại, thả lòng mình lắng lại để cảm nhận bầu không khí nhẹ nhõm và bình yên đến lạ.

Không gian và kiến trúc – vẻ đẹp hài hòa giữa thiên nhiên

Bước qua cổng tam quan, trước mắt du khách mở ra một khung cảnh yên bình: mái ngói rêu phong, bức tường gạch đỏ, những khóm tre rì rào trong gió. Kiến trúc chùa không nặng sự cầu kỳ, mà hòa hợp tự nhiên, tạo cảm giác thân thuộc gần như đang trở về với làng quê Việt.

Nổi bật nhất là hai pho tượng Hộ Pháp Kim Cang khổng lồ, đứng trang nghiêm canh giữ hai bên. Hình ảnh oai phong ấy không chỉ mang ý nghĩa nghệ thuật mà còn nhắc nhở con người gạt bỏ tham – sân – si trước khi bước vào chốn cửa Phật. Ánh mắt sắc bén, thân hình vững chãi của các ngài như một hàng rào vô hình bảo hộ Phật pháp, mang lại cảm giác vừa kính ngưỡng vừa bình an.

Chính Điện – Tam Bảo

Đi tiếp vào bên trong là Chính Điện, còn gọi là Tam Bảo – công trình lớn và quan trọng bậc nhất trong khuôn viên chùa. Lối kiến trúc “Tiền đường – Thiêu hương – Thượng điện” đặc trưng thời Lý – Trần được tái hiện rõ nét với mái ngói mũi hài rêu phong, cột gỗ lim chắc khỏe, cùng những hoa văn rồng, phượng, hoa sen được chạm khắc tinh xảo.

Bên trong, gian thờ nổi bật với tượng Bồ Tát Địa Tạng từ bi đặt ở trung tâm, phía sau là Đức Phật Thích Ca uy nghi trên tòa sen, hai bên là tượng tôn giả A Nan và Ca Diếp, tạo nên một tổng thể hài hòa, tôn nghiêm.

Gác chuông và lầu trống

Hai bên Chính Điện là gác chuông và lầu trống được xây dựng cân đối, biểu trưng cho sự hài hòa âm – dương. Tiếng chuông đồng ngân vang trầm hùng, vọng xa khắp núi rừng như lời nhắc nhở con người về sự vô thường của kiếp nhân sinh. Trong khi đó, âm vang của trống pháp lại dội vào lòng người, tiếp thêm năng lượng tỉnh thức, khơi dậy tinh thần tu tập và chánh niệm.

Hành lang chuông gió

Hành lang chuông gió tại chùa Địa Tạng Phi Lai là một trong những điểm nhấn đặc biệt níu chân du khách. Khi bước vào khu hành lang dài, hai bên treo hàng trăm chiếc chuông gió nhỏ xinh, mỗi chiếc đều khắc những lời chúc bình an và gửi gắm tâm nguyện của phật tử. Chỉ cần một làn gió nhẹ thoảng qua, âm thanh leng keng ngân vang, hòa quyện cùng mùi hương trầm, khiến không gian trở nên vừa huyền ảo vừa tĩnh lặng.

Đi dọc hành lang, du khách có cảm giác như mình đang lạc vào một thế giới khác, nơi những muộn phiền thường nhật được gió cuốn đi, chỉ còn lại sự bình yên trong lòng. Mỗi tiếng chuông ngân vang như một lời nhắc nhở dịu dàng về sự vô thường của cuộc sống, khuyến khích con người sống chậm lại, biết trân quý hiện tại và hướng đến những điều an lành. Đây cũng là góc được nhiều người lựa chọn để dừng chân, nhắm mắt lắng nghe và cảm nhận sự tĩnh tại trong tâm hồn.

Vườn cảnh và hồ Quan Âm

Không gian chùa Địa Tạng Phi Lai càng thêm thơ mộng với khu vườn cảnh được thiết kế tinh tế. Nổi bật nhất là những lối đi rải sỏi trắng, trải dài quanh co dẫn bước du khách qua từng tiểu cảnh trong chùa. Khi bước trên con đường ấy, bàn chân nghe rõ tiếng sỏi khẽ vang, vừa chân thực, vừa gợi cảm giác chậm rãi và an nhiên. Sỏi trắng không chỉ làm đẹp cho cảnh quan mà còn mang ý nghĩa biểu trưng: mỗi bước đi như một lần gột rửa tâm niệm, buông bỏ phiền muộn để trở về với chính mình.

Đi giữa lối sỏi trắng, du khách có thể dừng lại chiêm ngưỡng những hồ nước trong vắt, những khóm hoa đua nở, hay bóng mát của cây cổ thụ. Đặc biệt, giữa hồ sen thanh tịnh là tượng Quan Thế Âm Bồ Tát hiện lên đầy từ bi, như tỏa ánh sáng dịu dàng soi rọi vào trái tim người chiêm bái. Trong khoảnh khắc ấy, tiếng bước chân trên sỏi hòa cùng tiếng chuông gió leng keng và hương trầm thoang thoảng, tạo nên một bản giao hưởng an lành mà chỉ ở chùa Địa Tạng Phi Lai mới cảm nhận trọn vẹn.

Khu vườn tháp và không gian tưởng niệm

Bao quanh chùa còn có khu vườn tháp trang nghiêm – nơi lưu giữ tro cốt và tưởng niệm chư vị tăng, ni đã viên tịch. Không gian trầm mặc này như nhắc nhở về đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, đồng thời gieo vào lòng người sự tri ân sâu sắc và ý thức về vòng sinh – tử – luân hồi.

Sự hòa quyện với thiên nhiên

Điều đặc biệt ở chùa Địa Tạng Phi Lai là kiến trúc luôn gắn liền và hài hòa với cảnh quan tự nhiên. Ngôi chùa được xây dựng theo thế “tọa sơn hướng thủy”: lưng tựa núi vững chãi, phía trước nhìn ra cánh đồng trải rộng thênh thang. Chính sự giao hòa ấy khiến toàn bộ không gian chùa trở thành chốn “ẩn tu” lý tưởng, nơi con người có thể thoát khỏi xô bồ đời thường để tìm về sự tĩnh tại trong tâm hồn.

Trải nghiệm một số hoạt động tại chùa Địa Tạng Phi Lai

Đến chùa, du khách không chỉ là tham quan, mà còn là được tham gia các hoạt động mang ý nghĩa tâm linh nhất là khi đến đúng những dịp lễ hội ở chùa Địa Tạng Phi Lai

Hoạt động Lễ Phật, cầu an

Trong không gian tĩnh lặng, trầm mặc, mọi người thành kính dâng nén hương thơm, chắp tay trước tượng Phật với tất cả sự chân thành và lòng hướng thiện.

Nghi thức cầu an không chỉ đơn thuần là lời khấn nguyện mong bình an, hạnh phúc cho bản thân và gia đình, mà còn là dịp để mỗi người soi chiếu lại chính mình, buông bỏ lo toan, gieo trồng những hạt giống thiện lành trong tâm. Tiếng chuông chùa vang vọng, hòa quyện cùng khói hương bảng lảng khiến không khí thêm phần linh thiêng, như giúp xoa dịu những muộn phiền và mang lại sự thanh thản cho người hành lễ.

Đặc biệt, tại chùa Địa Tạng Phi Lai, việc lễ Phật, cầu an còn mang ý nghĩa sâu sắc khi gắn liền với hạnh nguyện từ bi, cứu độ của Bồ Tát Địa Tạng. Nhiều phật tử tin rằng, khi dâng hương và trì niệm danh hiệu Ngài, tâm trí sẽ trở nên an định, vững vàng hơn trước sóng gió cuộc đời.

Không chỉ là một nghi thức tôn giáo, hoạt động lễ Phật, cầu an tại chùa còn là cơ hội để mỗi người kết nối với đời sống tâm linh, nuôi dưỡng tâm hồn trong sáng, gieo thêm niềm tin và hy vọng vào những điều tốt đẹp.

Thiền hành

Khi tham gia thiền hành, mọi người đi chậm rãi, bước từng bước nhẹ nhàng trên nền sỏi, hòa nhịp cùng hơi thở sâu và đều. Mỗi tiếng sỏi khẽ vang dưới chân như nhắc nhở ta đang hiện hữu trong giây phút hiện tại. Giữa tiếng chuông gió leng keng ngân vang từ hành lang, hương trầm thoảng bay trong gió, tâm hồn như được rũ bỏ khỏi những lo toan, chỉ còn lại sự an nhiên.

Thiền hành tại chùa Địa Tạng Phi Lai không đơn thuần là đi bộ, mà là hành trình đưa tâm trở về với chính mình. Mỗi bước chân là một lần buông bỏ, là một nhịp trở về với sự bình yên vốn có trong sâu thẳm. Nhiều du khách sau khi trải nghiệm đã chia sẻ rằng họ thấy mình như vừa rời xa trần tục, tìm lại sự thanh thản và tràn đầy năng lượng tích cực.

Nghi thức tắm Phật

Nghi thức tắm Phật tại chùa Địa Tạng Phi Lai là một trong những điểm đặc biệt thu hút nhiều du khách và phật tử. Nếu như ở hầu hết các ngôi chùa khác, lễ tắm Phật thường chỉ diễn ra vào tháng 4 âm lịch – dịp kỷ niệm ngày Đức Phật đản sinh, thì tại chùa Địa Tạng Phi Lai, nghi thức này được tổ chức quanh năm, tạo điều kiện để bất kỳ ai khi ghé thăm cũng có thể tham gia và trải nghiệm.

Trước gian thờ Tam Bảo, một bồn nước thanh tịnh được đặt trang trọng, giữa đó là tượng Đức Phật sơ sinh đứng trên tòa sen. Người hành lễ nhẹ nhàng múc từng gáo nước thơm, dội lên thân tượng với tất cả sự thành kính. Mỗi gáo nước không chỉ mang ý nghĩa tắm gội cho Đức Phật, mà còn là cách để chính bản thân người tham gia gột rửa những bụi trần, phiền não và tâm niệm bất thiện.

Không gian lúc ấy càng thêm trang nghiêm khi tiếng chuông chùa vang vọng, hương trầm quyện trong gió, khiến tâm hồn người tham dự trở nên nhẹ nhõm, thanh sạch. Đối với nhiều phật tử, nghi thức tắm Phật ở chùa Địa Tạng Phi Lai không chỉ là một nghi lễ truyền thống mà còn là cơ hội để nhìn lại chính mình, buông bỏ muộn phiền, khởi tâm từ bi và hướng đến một đời sống an lành.

Tham gia những lễ hội Phật giáo lớn

Vào dịp Tết Nguyên Đán, chùa được trang hoàng lộng lẫy với cờ hoa và vô vàn sắc màu rực rỡ của các loài hoa xuân. Người dân và phật tử nô nức đến dâng hương, cầu an, gửi gắm ước vọng một năm mới bình an, hạnh phúc.

Trong tháng Giêng âm lịch, khuôn viên chùa lại tái hiện hình ảnh chợ quê truyền thống, với những gian hàng dân dã gợi nhớ ký ức làng quê xưa. Không chỉ là một hoạt động văn hóa, đây còn là cơ hội để du khách và phật tử thêm phần gắn kết, trân trọng giá trị của nếp sống xưa.

Đặc biệt, vào tháng 6 – tháng 7 âm lịch, chùa tổ chức các khóa tu mùa hè, thu hút đông đảo phật tử và các bạn trẻ tham gia. Giữa khung cảnh thiên nhiên thanh bình, mọi người được thực hành thiền, học giáo lý và lắng nghe những bài pháp thoại, từ đó nuôi dưỡng sự tỉnh thức và tình thương trong cuộc sống.

Đặc biệt là vào tháng 7 âm lịch, không khí trong chùa trở nên trang nghiêm và xúc động với đại lễ Vu Lan và lễ Vía Bồ Tát Địa Tạng. Phật tử khắp nơi về chùa cài bông hồng lên ngực áo, tưởng nhớ công ơn cha mẹ và cầu nguyện cho cha mẹ hiện tiền được bình an, cha mẹ quá vãng được siêu sinh tịnh độ.

Các bạn có thể xem thêm Đại lễ Vu Lan và lễ Vía Bồ Tát Địa Tạng qua video sau:

Ngoài ra, dịp Rằm Trung Thu (15/8 âm lịch) cũng là thời điểm chùa trở thành chốn dừng chân đầy ý nghĩa. Trong ánh trăng rằm tròn vành vạnh, du khách có thể vừa thưởng thức vẻ đẹp thanh tịnh của chùa, vừa hòa mình vào các hoạt động truyền thống như rước đèn, ngắm trăng, thưởng trà.

Ý nghĩa Phật giáo và giá trị tinh thần

Chùa Địa Tạng Phi Lai gắn liền với hạnh nguyện của Bồ Tát Địa Tạng – vị Bồ Tát biểu trưng cho lòng hiếu thảo và lời nguyện cứu độ tất cả chúng sinh nơi địa ngục. Đến với chùa, du khách như được nhắc nhớ về giá trị căn bản của đạo Phật: sống hiếu kính, từ bi và hướng thiện.

Giữa xã hội hiện đại, nơi áp lực và bộn bề dễ khiến con người mệt mỏi, Địa Tạng Phi Lai tự chính là không gian để “chữa lành tâm hồn”. Mỗi tiếng chuông ngân, mỗi bước thiền hành là lời nhắc nhở ta quay về với chính mình, học cách buông bỏ và mỉm cười với hiện tại.

Chùa Địa Tạng Phi Lai không chỉ là một ngôi chùa để lễ Phật, mà còn là chốn tìm về sự bình an. Đó là nơi mái ngói rêu phong kể chuyện quá khứ, nơi những bước chân thiền hành dạy ta sống chậm, nơi nụ cười trẻ thơ tắm Phật gợi nhắc về sự trong sáng, và nơi dáng sư thầy trầm tĩnh khiến ta tin rằng bình yên thật sự vẫn hiện hữu.

Nếu bạn đang tìm kiếm một điểm đến vừa có cảnh sắc đẹp, vừa mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, thì hãy một lần ghé chùa Địa Tạng Phi Lai. Biết đâu, đó sẽ là hành trình giúp bạn tìm lại sự an nhiên đã lâu mình lãng quên.

Nếu bạn yêu thích những chuyến đi tìm về sự an yên, muốn khám phá những ngôi chùa cổ kính cùng những câu chuyện Phật giáo đầy ý nghĩa, hãy ghé thăm chuyên mục Du lịch chùa hoặc theo dõi kênh Youtube Đi chùa vui hơn đi chơi để mở ra hành trình mới mẻ.

Nguồn hình ảnh: Việt Trần