Phật Mẫu Chuẩn Đề là ai? Nguồn gốc, thân tướng và oai lực của Ngài

Trong hệ thống Phật giáo Đại thừa và đặc biệt là Kim Cang thừa (Mật tông), Phật Mẫu Chuẩn Đề có vai trò hộ trì mạnh mẽ, giúp chúng sinh tiêu trừ chướng ngại, tăng trưởng công đức, và bảo hộ những ai có mạng sống ngắn ngủi được trường thọ lâu dài. Vì thế, Ngài thường được tôn thờ và trì tụng thần chú để cầu an lạc, tiêu tai, trường thọ và giải thoát.

Nguồn gốc và sự liên hệ văn hóa

Trong Mạn-đà-la Tạng giới, Phật Mẫu Chuẩn Đề được ghi nhận là một trong ba vị Phật Mẫu thuộc Biến Tri Viện, cùng với các vị nữ thần hộ pháp khác.

Một số nghiên cứu cho rằng hình tượng Phật Mẫu Chuẩn Đề có thể chịu ảnh hưởng hoặc có sự liên hệ nhất định đến nữ thần Chandi trong Ấn Độ giáo, vốn là một biểu tượng của năng lực hộ trì và bảo hộ.

Ngoài ra, trong văn học cổ điển Trung Hoa, nhân vật Chuẩn Đề Đạo Nhân trong Phong Thần Diễn Nghĩa được cho là lấy cảm hứng từ Phật Mẫu Chuẩn Đề. Tuy nhiên, đây chỉ dừng lại ở mức giả thuyết, bởi Chuẩn Đề Đạo Nhân thực chất là một nhân vật hư cấu do tác giả Hứa Trọng Lâm sáng tạo, giống như các nhân vật Hồng Quân Lão Tổ hay Thông Thiên Giáo Chủ.

Thân tướng và biểu tượng của Phật Mẫu Chuẩn Đề

Hình tượng của Phật Mẫu Chuẩn Đề mang đậm tính biểu trưng và chứa đựng nhiều tầng ý nghĩa tâm linh.

• Thân tướng: Ngài có thân màu vàng trắng hoặc vàng nhạt, ngồi kiết già trên đài sen, toàn thân tỏa hào quang sáng rực. Trên người khoác thiên y, trang sức anh lạc, đầu đội mão báu nạm ngọc lưu ly rủ xuống.
• Khuôn mặt: Phật Mẫu Chuẩn Đề có ba mắt, biểu thị cho năng lực thấu triệt quá khứ – hiện tại – vị lai, nhìn thấu khổ đau của chúng sinh để khởi tâm từ mẫn cứu giúp.
• Trang sức: Trên ngực hiện chữ “Vạn” – biểu tượng cho sự cát tường và viên mãn. Hai cổ tay đeo vòng ốc trắng, hai cánh tay đeo xuyến thất châu, đôi tai đeo ngọc quý.
• Mão Hoa Quang: Trên mão báu hóa hiện ra năm vị Như Lai, biểu trưng cho ngũ trí của chư Phật.
• Tòa sen: Phật Mẫu Chuẩn Đề ngồi trên tòa sen, dưới có hai vị Long Vương hộ trì, biểu tượng cho sự kính ngưỡng và bảo hộ của chư thiên long thần.

• 18 cánh tay: Đây là điểm đặc biệt của Phật Mẫu Chuẩn Đề. Toàn thân có 18 tay (mỗi bên 9 tay), mỗi tay cầm một pháp khí biểu tượng cho năng lực hóa độ vô biên:
  • Hai tay trên cùng: kiết ấn Chuẩn Đề (ấn thuyết pháp).
  • Tay trái 2: phướn như ý – Tay phải 2: thí vô úy.
  • Tay trái 3: sen đỏ – Tay phải 3: gươm báu.
  • Tay trái 4: bình cam lồ – Tay phải 4: chuỗi Ni Ma bảo châu.
  • Tay trái 5: dây Kim Cang – Tay phải 5: quả La Ca.
  • Tay trái 6: xa luân – Tay phải 6: búa.
  • Tay trái 7: pháp loa – Tay phải 7: thiết câu.
  • Tay trái 8: bình như ý – Tay phải 8: chày Kim Cang.
  • Tay trái 9: Kinh Bát Nhã Ba La Mật – Tay phải 9: chuỗi dài.

Những pháp khí mà Phật Mẫu Chuẩn Đề cầm trên các tay đều hàm chứa ý nghĩa sâu xa trong diệu dụng độ sanh. Ở phía bên phải, Ngài nắm giữ những pháp khí mang tính hàng phục như chày kim cang, móc câu, búa… biểu thị năng lực nhiếp phục những chúng sanh cang cường, khó điều phục, đưa họ quay về nẻo chánh pháp.

Ngược lại, phía bên trái là các pháp khí thanh tịnh và hiền hòa như hoa sen, dải lụa, hộp kinh…, tượng trưng cho sự ban phát thánh tài Phật pháp, giúp chúng sanh đã được hàng phục có cơ hội tiếp nhận giáo pháp, tu tập và đạt đến giải thoát. Sự sai khác giữa hai bên pháp khí thể hiện rõ uy lực vô biên của Phật Mẫu Chuẩn Đề: vừa có khả năng hàng trừ ma chướng, vừa có công năng gia trì, che chở và nuôi dưỡng công đức cho người tu hành.

Thần chú Chuẩn Đề (Chuẩn Đề Đà La Ni)

Vì lòng từ bi thương xót chúng sanh trong thời mạt pháp khi mà nghiệp chướng sâu dày, phước mỏng, thân nhiều tật bệnh, trí tuệ hạn hẹp, lại có khi đã lỡ tạo nên những ác nghiệp nặng nề. Phật Mẫu Chuẩn Đề đã phát tâm tuyên nói thần chú để giúp họ tiêu trừ hoặc nghiệp, mở ra con đường giải thoát

Nguồn gốc của thần chú Chuẩn Đề xuất phát từ Chuẩn Đề Đà La Ni Kinh (Cundī Dhāraṇī Sūtra). Đây là một trong những thần chú nổi tiếng nhất trong Phật giáo Mật tông.

• Nguyên văn tiếng Phạn:
  namaḥ saptānāṃ samyaksaṃbuddha koṭīnāṃ tadyathā oṃ cale cule cunde svāhā
• Phiên âm tiếng Việt:
  Khể thủ quy y Tô Tất Đế, đầu diện đảnh lễ Thất Câu Chi, ngã kim xưng tán Đại Chuẩn Đề, duy nguyện từ bi thùy gia hộ. Nam mô tát đa nẫm, tam miệu tam bồ đề câu chi nẫm, đát diệt tha. Án, chiết lệ, chủ lệ, Chuẩn Đề ta bà ha.
• Dịch nghĩa:
  “Con cúi đầu quy kính pháp Tô Tất Đế, đảnh lễ bảy trăm ức chư Phật, nay xưng tán Đức Đại Chuẩn Đề, nguyện xin Ngài từ bi gia hộ.”
• Dịch thơ:
  Cúi đầu quy kính pháp viên thành
  Đảnh lễ đủ bảy trăm ức Phật
  Con nay xưng tán Đức Chuẩn Đề
  Nguyện nhờ từ bi thương ủng hộ.

Oai lực và công đức trì tụng Chuẩn Đề Thần Chú

Trong Chuẩn Đề Đà La Ni Kinh, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni khẳng định công năng thù thắng của việc trì tụng thần chú này:

• Tiêu trừ tội chướng: Người trì tụng đủ số biến có thể tiêu trừ tội lỗi, kể cả tội ngũ vô gián từ vô lượng kiếp.
• Được chư Phật Bồ Tát hộ trì: Sanh ra nơi nào cũng gặp thiện tri thức, thường được gần gũi Phật, Bồ Tát, không đọa ác đạo.
• Người xuất gia: Thường được trì đủ giới luật, tăng trưởng công hạnh.
• Người tại gia: Gia đình an lạc, không gặp tai ương, bệnh khổ; công việc thuận lợi, lời nói được tín thọ.
• Ứng nghiệm trong mộng: Khi trì chú đến mức, có thể thấy điềm báo như mộng mửa ra vật đen (nghiệp chướng tiêu trừ), sau đó là mộng mửa ra vật trắng như sữa, cơm (nghiệp sạch, tâm thanh tịnh).
• Tu tập lâu dài: Công phu thuần thục, không gián đoạn, sẽ giúp vọng niệm dứt, chân tâm hiển hiện, cuối cùng đạt đến cực quả Bồ Đề.

Pháp môn tu tập và ý nghĩa của việc trì tụng Chuẩn Đề Thần Chú

Pháp mô tu hành của Phật Mẫu Chuẩn Đề

Pháp môn tu hành của Phật Mẫu Chuẩn Đề chủ yếu là quán tưởng và trì tụng thần chú Chuẩn Đề. Trong các kinh điển, Đức Phật Thích Ca đã nhiều lần nhấn mạnh rằng đây là một trong những đại minh thần chú có năng lực thù thắng bậc nhất, đặc biệt trong thời kỳ mạt pháp.

• Quán tưởng: Người tu tập quán tưởng thân tướng Phật Mẫu Chuẩn Đề với 18 tay, 3 mắt, ngồi trên tòa sen, thân tỏa hào quang, phía trên đầu có 5 vị Như Lai hóa hiện. Quán tưởng này giúp tâm hành giả an trụ, vọng niệm giảm dần, tâm trở nên thanh tịnh.
• Trì tụng thần chú: Thần chú Chuẩn Đề được xem là “căn bản đà la ni” của Phật Mẫu. Việc trì tụng cần được thực hành với tâm chí thành, đều đặn, không gián đoạn.
  • Người mới bắt đầu có thể trì ít biến, sau tăng dần số lượng.
  • Trong kinh có ghi rõ: tụng 70 vạn – 80 vạn biến sẽ thấy điềm lành, nghiệp chướng dần tiêu trừ, phước đức tăng trưởng.
• Kết hợp tu tập: Ngoài trì tụng thần chú, hành giả nên kết hợp giữ giới, hành thiện, nuôi dưỡng tâm từ bi để công năng càng thêm thù thắng.

Ý nghĩa sâu xa của việc trì tụng Chuẩn Đề Thần Chú

Việc trì tụng Chuẩn Đề thần chú không chỉ mang ý nghĩa cầu an, cầu phước trong hiện đời, mà còn hàm chứa những tầng ý nghĩa tâm linh sâu sắc:

Ý nghĩa hộ trì Phật pháp: Phật Mẫu Chuẩn Đề được xem là vị Bồ Tát có thệ nguyện hộ trì chánh pháp, ngăn ngừa tà ma ngoại đạo. Khi hành giả trì tụng thần chú này, không chỉ tự hộ thân mình mà còn tiếp sức cho sự trường tồn của Phật pháp trong thời kỳ mạt pháp.

Ý nghĩa chuyển hóa nghiệp chướng: Thần chú có công năng tiêu trừ nghiệp chướng từ nhiều đời nhiều kiếp. Khi tụng đến mức thuần thục, hành giả có thể thấy điềm mộng như mửa ra vật đen (nghiệp chướng nặng), hoặc vật trắng như sữa, cơm (tâm được thanh tịnh). Đây là biểu tượng cho sự chuyển hóa vô minh và chướng ngại thành trí tuệ và thanh tịnh.

Ý nghĩa tăng trưởng thọ mạng và phước đức: Phật Mẫu Chuẩn Đề chuyên cứu độ những chúng sinh có mạng sống ngắn ngủi, giúp kéo dài tuổi thọ. Thần chú Chuẩn Đề giúp hành giả vun bồi công đức, đời sống trở nên an lạc, thuận lợi.

Ý nghĩa giải thoát tâm linh: Quán tưởng và trì tụng giúp vọng niệm tiêu dần, chân tâm hiển lộ. Đây chính là cánh cửa đưa hành giả tiến gần đến giác ngộ, cuối cùng đạt tới cực quả Bồ Đề.

Ý nghĩa của sự hộ trì từ bi: Phật Mẫu Chuẩn Đề không chỉ bảo hộ người tu hành, mà còn gia trì cho mọi chúng sinh có tâm chí thành. Việc trì tụng thể hiện niềm tin và sự nương tựa vào lòng từ bi vô lượng của Ngài, giúp hành giả nuôi dưỡng tâm khiêm hạ, lòng tin kiên cố và hạnh nguyện từ bi đối với tha nhân.

Như vậy, pháp môn Chuẩn Đề không chỉ đơn giản là một hình thức cầu an hay giải nạn, mà còn là một pháp tu hoàn chỉnh, kết hợp giữa trí tuệ (quán tưởng) và từ bi (trì tụng), giúp người tu hành chuyển hóa thân – tâm, nuôi dưỡng niềm tin, tích lũy phước đức và tiến bước trên con đường giải thoát.

Qua việc quán tưởng và trì tụng thần chú Chuẩn Đề, hành giả có thể tiêu trừ nghiệp chướng, tích lũy công đức, được chư Phật – Bồ Tát gia hộ, đồng thời mở ra con đường dẫn đến giác ngộ và giải thoát.

Phật Mẫu Chuẩn Đề chính là Mẹ của chư Phật, là biểu tượng của năng lực từ bi vô lượng, một điểm tựa tâm linh cho những ai phát tâm tu học và mong cầu an lạc trong đời sống.