Chùa Giác Lâm – Ngôi Chùa Cổ Hơn 300 tuổi

Chùa Giác Lâm ở đâu?

Ngôi chùa có tên gọi khác là Cẩm Sơn hay Cẩm Đệm nằm tại số 565 đường Lạc Long Quân, phường 10, quận Tân Bình, TP HCM. Chùa cổ có tuổi đời rất lâu từ 300 năm. Cụ thể chùa được xây dựng vào năm 1744 và năm 1988 chùa được Bộ Văn hóa – Thông tin xác nhận là di tích lịch sử – văn hóa quốc gia. Chùa có lối kiến trúc độc đáo, khuôn viên bình yên tạo sự thu hút cho nhiều du khách tham quan. 

Do tọa lạc tại một vị trí đắc địa nên sẽ không quá khó để mọi người di chuyển đến tham quan chùa. Bạn có thể chọn đi bằng phương tiện cá nhân hoặc đi xe buýt số 38, xuất phát từ THCS Vân Đồn đến chùa. Chùa Giác Lâm mở cửa từ 7h00 – 21h00 hàng ngày trong tất cả các ngày trong tuần.

Ý nghĩa tên gọi và lịch sử chùa Giác Lâm

Mùa xuân năm 1744 dưới đời chúa Nguyễn Phúc Khoát thì ngôi chùa được cư sĩ Lý Thụy Long quyên tiền xây dựng lấy tên gọi là chùa Sơn Can. Ngôi chùa tọa lạc trên gò Cẩm Sơn nên được gọi với tên khác là chùa Cẩm Sơn. Ngoài ra, cư sĩ Thụy Long có tên riêng là Cẩm hành nghè đan đệm nên người dân địa phương còn gọi chùa là chùa Cẩm Đệm.

Năm 1774, sau khi Thiền sư Phật Ý – Linh Nhạc cử đệ tử Thiền Sư Tổ Tông – Viên Quang về trụ trì chùa và đổi tên thành Giác Lâm. Hiện tại, chùa Giác Lâm có 3 lần trùng tu lớn về quy mô vào năm 1789 – 1804,1906-1909 và đầu năm 1999. 

Từ năm 1939-1945, chùa là nơi trú ẩn của nhiều nhà hoạt động cách mạng. Năm 1953, Chùa Giác Lâm đã tiếp nhận cây bồ đề và viên ngọc xá lợi Phật từ Sri Lanka về chùa Long Vân để an trí. Ngày 16/11/1988, chùa được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa quốc gia.

Ngày nay, chùa Giác Lâm đã trải qua 8 đời sư trụ trì và trụ trì hiện tại là Đại đức Thích Từ Tánh, phó trụ trì là Đại đức Thích Từ Trí. Hàng năm có hàng nghìn Phật tử ghém đến chùa thăm quan và tìm hiểu văn hóa Phật giáo.

Kiến trúc độc đáo tại ngôi chùa thu hút người xem 

Chùa Giác Lâm tọa lạc yên bình giữa nhịp sống đầy hối hả và sôi động của thành thị  với nét kiến trúc độc đáo. Bên cạnh đó là những câu chuyện hấp dẫn về tín ngưỡng và văn hóa Phật giáo Nam Bộ để chúng ta khám phá. 

Nét đẹp kiến trúc mang đậm nét văn hóa chùa Nam Bộ

Ngôi chùa cổ này vấn duy trì nét kiến trúc mang đậm nét văn hóa truyền thống của  chùa Nam Bộ ở quá khứ. Cụ thể lối kiến trúc chùa được thiết kế theo hình chữ tam (Ξ). Bên cạnh đó là ba dãy nhà ngang liên kết nhau theo bố cục hình chữ nhật là chính điện, giảng đường và nhà trai.

Cổng tam quan

Chùa Giác Lâm khi ban đầu sẽ không có cổng tam quan. Năm 1955, nhà chùa xây dựng cổng tam quan quay hướng về phía Nam. Hai bên cột trụ cổng tam quan được chạm khắc câu đối bằng chữ Hán để chào đón du khách đến thăm hướng theo đạo Phật.

Cổng nhị quan chùa Giác Lâm

Trong khu vực chùa Giác Lâm thì cổng nhị quan được hoàn thành năm 1945 với hình ảnh hai con sư tử ở góc cổng rất nổi bật. Hình ảnh sư tử này thể hiện nét văn hóa Ấn Độ và đầu rắn Naga theo Phật giáo Khmer. 

Đặc biệt, cổng nhị quan có hình dạng chân quỳ với hoa văn chạm nổi rất đặc trưng. Trên cổng được ghi dòng chữ Hán mô tả truyền thuyết Ô Quan Thái tử. Cổng chùa không được xây thẳng về phía chính điện để tránh việc quỷ thần đi thẳng khu vực chính ngôi chùa.

Mái chùa Giác Lâm

Điểm độc đáo của mái chùa tại đây được thiết kế theo hình bánh ít tạo cảm giác gần gũi, thân thiện với người dân miền Nam. Mái chùa có bốn vạt thẳng và không có diềm đầu đao, phía trên mái là hình tượng “lưỡng long tranh châu” đầy tôn kính đạo Phật.

Khu chánh điện

Trước chánh điện của Chùa Giác Lâm là sân hình chữ nhật ngang 20m và rộng 10m. Chánh điện có bàn thờ tượng A Di Đà, Thích Ca, Di Lặc và hai bàn thờ Quan Thế Âm, Đại Thế Chí ở 2 bên. Điện Phật tổ có 3 bàn thờ sắp xếp từ cao đến thấp là Bàn Di Đà, bàn Hội Đồng, bàn Tam Bảo.

Khu chánh điện còn thiết kế có 4 cột chính là tứ trụ với ý nghĩa tượng trưng “tiên bái Phật, hậu bái Tổ”. Ngoài ra, chánh điện cũng có tổng cộng 56 cột to, mỗi cột được chế tác chạm khắc câu đối công phu hay trang trí thiếp vàng. Giữa các hàng cột có các họa tiết về tứ linh, tứ quý, hoa điểu… rất đẹp mắt. 

Khu thờ bên trong chính điện được trang hoàng tráng lệ với 2 bộ tượng Thập Bát La Hán và 2 bộ Tượng Thập Điện Diêm Vương rất độc đáo. Đỉnh tường chính điện và tháp tổ Hồng Hưng của Chùa Giác Lâm trưng bày 7.000 chiếc đĩa trang trí. Các đĩa trang trí được sản xuất từ lò gốm Lái Thiêu, Bình Dương hay được nhập khẩu từ Nhật Bản và Trung Quốc.  

Phía sau chính điện

Phía sau chính điện là nơi thờ nhà Tổ để thờ cúng các vị trụ trì chùa trước đây. Phía đối diện bàn thờ Tổ uy nghiêm chính là nơi để bàn thờ Phật Chuẩn Đề, Phật A Di Đà và Thập Điện Diêm Vương.  

Gần khu vực bàn thờ nhà tổ của chùa chính là phòng giảng đường kiểu mái nhà chính điện. Phòng giảng đường là nơi các tăng ni, pháp tử tham dự sự kiện quan trọng tại chùa Giác Lâm. Giai đoạn xưa, nơi này dùng để đào tạo cán bộ và triển khai công tác trinh sát bảo vệ đất nước.

Công trình khác

Ngoài các công trình kiến trúc độc đáo nêu trên thì chùa Giác Lâm còn quy tụ một số kiến trúc nổi bật như sau:

• Khu tháp mộ cổ được xây dựng từ đầu thế kỷ XIX đến đầu XX được dùng là nơi tôn kính các thiền sư và tu sĩ qua đời.
• Bảo Tháp Xá Lợi có kiến trúc hình lục giác 7 tầng được xây dựng năm 1970, hoàn thành năm 1994. Bảo Tháp này có chiều cao 32,7m và diện tích rộng  600m2 có mặt quay hướng về phía Bắc.
• Tầng dưới cùng bảo tháp được dùng để đặt bàn thờ tượng Di Đà Tam Tôn. Ngoài ra các tầng tiếp theo dùng để đặt thờ Đức Phật Thích Ca, đức Phật Dược Sư, Bồ tát Quan Thế Âm,… Tầng trên cùng được trang trí chùm đèn Cửu Long và chính giữa chính là tháp Xá lợi đức Phật Thích Ca.
• Đặc biệt hơn, ngôi chùa có khu thờ 119 pho tượng như các tượng Thập Bát La Hán, tượng Ngũ Hiền… Mỗi bộ tượng mang nét đặc trưng khác nhau thu hút du khách tham quan. Hơn nữa, tại đây còn có các tác phẩm gỗ quý khác như bao lam, câu đối, hoành phi, bàn thờ và vật phẩm thờ cúng cổ rất đẹp mắt.

Các hoạt động lễ hội nổi bật và đặc sắc tại chùa Giác Lâm

Khi đến với ngôi chùa cổ này, du khách ngoài khám phá lối kiến trúc độc đáo còn có thể tham gia các lễ hội đặc sắc. Ví dụ vào các dịp lễ như Rằm tháng Giêng, Rằm tháng Bảy, lễ Vu Lan thì nơi đây có rất nhiều tăng ni Phật tử và khách du lịch tham gia lễ phật, cầu bình an với sự tôn kính vô vàn.

Hơn nữa, ngôi chùa còn tổ chức nhiều hoạt động tín ngưỡng như lễ phật đản, xin chữ cầu may. Hay bạn hãy tham gia các khóa tu nhằm rèn luyện đức tính kiên nhẫn, lắng nghe thuyết giáo Phật pháp. Nhờ đó bạn có thể hiểu rõ về Phật học cũng như có thể thành tâm cầu nguyện bình an cho gia đình và người thân.

Trụ trì chùa Giác Lâm là ai?

Ngôi chùa cổ này được cư sĩ Lý Thụy Long quyên tiền xây dựng vào mùa xuân năm  1744. Hiện nay, trụ trì chùa Giác Lâm là Thượng tọa Thích Từ Tánh và phó trụ trì là Thượng tọa Thích Từ Trí.

Lưu ý quan trọng khi đến tham quan tại chùa Giác Lâm Thành phố HCM

Tham gia viếng cảnh chùa hay đến để cầu bình an thì bạn nên tham khảo các lưu ý quan trọng sau: 

• Chùa rất linh thiêng nên du khách đến viếng thăm không nên ăn mặc trang phục quá màu mè, hở hang. Điều này sẽ gây phản cảm làm mất đi sự trang nghiêm vốn có nơi cửa chùa.
• Du khách nên thành tâm cầu bình an và tận hưởng khung cảnh thanh tịnh và linh thiêng nơi đây. Tránh chụp hình, quay phim trong khu vực chùa khi chưa được phép. 
• Không tùy ý chạm hay lấy bất cứ đồ vật nào của nhà chùa khi chưa có sự cho phép.
• Không dẫm đạp cây cối, hoa cỏ trong chùa và không vứt rác bừa bãi để tránh làm ô nhiễm môi trường. 
•  Không gây ồn ào hay cãi nhau khi đến viếng thăm tại chùa.

Bạn đã có thêm những kinh nghiệm hữu ích để khám phá chùa Giác Lâm từ các chia sẻ của chúng tôi đúng không nào. Ngôi chùa cổ với những ngóc ngách linh thiêng, nét kiến trúc độc đáo, lịch sử lâu đời chắc chắn sẽ thu hút bạn. Hãy sắp xếp thời gian để khám phá quang cảnh chùa, tham quan những nét độc đáo tại chùa cổ Giác Lâm nhé.