Khám phá Chùa Liên Phái: Ngôi chùa cổ gần 300 tuổi tại Hà Nội

Lần đầu đặt chân đến chùa, tôi cảm giác như được trở về một miền ký ức xa xưa. Giữa tiếng còi xe và dòng người tấp nập ngoài phố, chỉ cần bước qua cổng tam quan, không gian như tách biệt hẳn: tiếng chim hót, mùi hương trầm, và sự thanh tịnh bao trùm.

Vị trí và cách di chuyển đến Chùa Liên Phái

Chùa Liên phái nằm trong ngõ chùa Liên phái có địa chỉ tại 182 Bạch Mai, Hai Bà Trưng, Hà Nội, cách hồ Hoàn Kiếm khoảng 10 phút đi xe. Tôi chọn di chuyển bằng xe máy để có thể len lỏi qua những con phố nhỏ. Nhưng bạn cũng có thể dễ dàng đi taxi hoặc xe buýt (tuyến 08, 31, 36 đều có điểm dừng gần chùa).

Dù nằm trên tuyến đường sầm uất của thủ đô Hà Nội, nhưng khi bước qua cánh cổng chùa, có thể dễ dàng cảm nhận được không gian lại thanh tịnh đến lạ. Đó chính là sự đối lập thú vị mà tôi cảm nhận được ngay từ giây phút đầu.

Lịch sử hình thành gần 300 năm

Chùa Liên Phái được xây dựng vào năm Bảo Thái thứ 7 (1726), dưới triều vua Lê Dụ Tông. Người khai sáng chùa là Tổ Cứu Sinh (1696 – 1733), pháp hiệu Như Trừng Lân Giác. Trước khi xuất gia, Ngài là Thế tử Trịnh Thập, vốn thuộc dòng dõi chúa Trịnh và được cấp đất lập tư dinh tại vùng này.

Tương truyền, trong quá trình cho gia nhân xây dựng dinh thự, Ngài phát hiện dưới đất mọc lên những ngó sen. Cho rằng đây là điềm lành, có duyên với đạo Phật, Ngài quyết định xuống tóc, xuất gia và cho dựng chùa thờ Phật, đặt tên là chùa Liên Hoa (nghĩa là hoa sen). Đến thời Nguyễn, để tuân theo lệnh kiêng húy của triều đình, chùa được đổi tên thành chùa Liên Phái như ngày nay. Chùa quay mặt về hướng đông đông nam, hợp phong thủy, đón ánh sáng ban mai tràn ngập không gian thờ tự.

Kiến trúc độc đáo của Chùa Liên Phái

Một trong những điểm khiến tôi ấn tượng nhất ở Chùa Liên Phái chính là hệ thống kiến trúc đồ sộ, vừa cổ kính vừa mang đậm nét truyền thống Phật giáo Việt Nam. Dù trải qua hơn ba thế kỷ, nhiều hạng mục của chùa vẫn còn được gìn giữ khá nguyên vẹn, toát lên sự uy nghiêm và thanh tịnh.

Tòa tháp Cửu phẩm liên hoa

Ngay trong sân chùa nổi bật là tháp Cửu phẩm liên hoa 9 tầng, được xây dựng bằng gạch vôi, bên ngoài trát vữa trộn đá. Đây là một trong những công trình tiêu biểu nhất, vừa có giá trị kiến trúc, vừa mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Từ xa nhìn lại, tháp vươn cao uy nghi, như một biểu tượng kết nối đất trời. Gần đây, ngọn tháp đã được trùng tu để giữ nguyên vẻ bền vững với thời gian.

Tiền đường

Bước vào tòa tiền đường, tôi thấy nơi đây được xây 5 gian theo kiểu tường hồi bít đốc, với ba hàng cột lớn xếp liền nhau chắc chắn như lòng thuyền. Phía trước mở ba cửa lớn dẫn ra sân, tạo cảm giác thoáng đãng. Bên ngoài tiền đường còn có hai dãy nhỏ, vốn là không gian để tiếp đón Phật tử và khách thập phương về chiêm bái.

Đi sâu vào, hai khu nhà nối tiếp đặt nhiều bia thờ, bia ký, bia Hậu Phật. Đặc biệt, chùa Liên Phái hiện đang lưu giữ tới 64 tấm bia đá, được coi là nơi có nhiều bia đá nhất Hà Nội. Đây chính là những tư liệu quý giá ghi lại lịch sử chùa và công đức của chư Tổ qua các đời. Ngoài ra, một tòa nhỏ phía ngoài còn được sử dụng làm nhà giảng trong các kỳ an cư kiết hạ.

Thượng điện và hệ thống tượng Phật

Tiếp đến là tòa thượng điện, được dựng bằng kết cấu “chồng rường giá chiêng” kết hợp “kẻ chuyền” – một lối kiến trúc đặc trưng của các chùa Việt. Hai hàng cột cái chạy dọc, nối liền bởi các bức cửa võng và hoành phi trang trí tinh xảo.

Ở đây, hệ thống tượng Phật được sắp xếp vô cùng trang nghiêm:

• Gian giữa thờ Tam Thế Phật và nhiều tượng Phật cổ, thể hiện quá trình tu tập và thành đạo của Đức Phật Thích Ca.
• Bên phải tiền đường là tượng Đức Ông Trưởng giả Cấp Cô Độc cùng hai vị thị giả.
• Bên trái tiền đường đặt tượng Thánh Tăng A Nan, Diệm Nhiên và Đại Sĩ.

Tất cả đều được bài trí cân đối, tạo nên không gian thờ tự uy nghi, linh thiêng.

Nhà Tổ và khu vườn tháp

Sau thượng điện là nhà Tổ – công trình lớn gồm 11 gian. Gian giữa thờ bộ Di Đà Tam Thánh với pho tượng Phật A Di Đà to lớn, hai bên thờ tượng Tổ sư Bồ Đề Đạt Ma và các bậc Tổ sư qua nhiều đời.

Trong nhà Tổ còn lưu giữ nhiều câu đối ca ngợi công đức chư Tổ, khẳng định vai trò quan trọng của dòng thiền Liên Tông. Phía sau, khu vườn tháp là nơi an nghỉ của nhiều vị cao tăng, tạo nên không gian vừa trang nghiêm vừa tĩnh lặng.

Các công trình khác

Ngoài ra, chùa Liên Phái còn có nhà bia hình chữ nhật hai tầng tám mái đặt ngay sân trước, bên trong lưu giữ những tấm bia quý. Bên trái khu Tam Bảo là nhà lưu giữ ván kinh, hiện còn 10 kệ chứa hàng chục bộ kinh sách Phật giáo cổ.

Bên cạnh đó, các hạng mục phụ trợ như cổng chùa, nhà khách, tăng phòng, nhà bếp cũng được sắp xếp hài hòa, tạo thành một quần thể kiến trúc vừa quy củ, vừa gắn bó chặt chẽ với đời sống sinh hoạt tu học của tăng ni, Phật tử.

Trải nghiệm cá nhân tại Chùa Liên Phái

Nếu bạn từng mệt mỏi vì cuộc sống xô bồ, thì chùa Liên Phái giống như một nơi “đi trốn” lý tưởng. Tôi ngồi dưới gốc cây cổ thụ trong sân chùa, hít một hơi thật sâu, và cảm nhận sự an yên lan tỏa.

Tiếng chuông ngân, mùi hương trầm quyện gió khiến lòng người trở nên nhẹ nhõm. Không gian nơi đây không đông đúc như chùa Quán Sứ hay chùa Trấn Quốc, mà tĩnh lặng, gần gũi hơn, rất thích hợp để ngồi thiền, tĩnh tâm hay chỉ đơn giản là nghỉ ngơi đôi phút.

Trước khi đến, tôi cũng đã thử trải nghiệm tham quan 3D Chùa Liên Phái trên mạng. Nhờ đó, tôi có cái nhìn tổng quan về kiến trúc và không gian chùa, nên khi tận mắt chứng kiến, cảm giác lại càng chân thực và gần gũi hơn. Bạn có thể tự mình thử qua Tham quan 3D Chùa Liên Phái.

Giá trị văn hóa và tâm linh

Chùa Liên Phái không chỉ là một ngôi cổ tự, mà còn là trung tâm Phật giáo lớn của Hà Nội xưa. Từ đây, dòng thiền Liên Tông được truyền bá rộng rãi, để lại dấu ấn trong đời sống tinh thần của người Việt.

Ngày nay, chùa vẫn thường xuyên tổ chức các lễ lớn:

• Lễ Phật Đản (tháng 4 âm lịch)
• Lễ Vu Lan Báo Hiếu (tháng 7 âm lịch)
• Các khóa tu thiền, niệm Phật cho Phật tử gần xa

Không chỉ người dân quanh vùng, mà nhiều Phật tử từ khắp nơi cũng tìm về, biến chùa thành điểm hẹn tâm linh mỗi dịp lễ trọng.

Những lưu ý nhỏ khi đi chùa

Từ trải nghiệm cá nhân, tôi muốn chia sẻ vài điều để bạn có chuyến tham quan ý nghĩa hơn:

• Trang phục kín đáo: tránh quần áo quá ngắn hay hở hang.
• Giữ sự tôn nghiêm: hạn chế nói cười to, đi nhẹ nhàng.
• Hạn chế chụp ảnh: Không chụp ảnh tùy tiện trong chính điện hoặc nơi thờ tự.
• Giữ vệ sinh chung: không xả rác, không hái hoa, bẻ cành trong chùa.

Kinh nghiệm nhỏ cho du khách khi ghé thăm chùa Liên Phái

• Thời điểm lý tưởng: sáng sớm hoặc chiều muộn, khi ánh nắng dịu nhẹ và không gian yên tĩnh.
• Kết hợp tham quan: từ chùa, bạn có thể ghé thăm Hồ Hoàn Kiếm, chợ Đồng Xuân hoặc dạo quanh khu phố cổ.
• Ẩm thực quanh chùa: phố Bạch Mai nổi tiếng với nhiều món ngon như bún riêu, phở cuốn, bún chả. Sau khi vãn cảnh chùa, thưởng thức một bát bún nóng hổi cũng đủ thấy trọn vẹn.

Chuyến đi đến Chùa Liên Phái đã mang đến cho tôi những trải nghiệm khó quên. Đó không chỉ là hành trình chiêm ngưỡng một ngôi chùa cổ gần 300 năm, mà còn là hành trình tìm lại sự bình yên trong tâm hồn.

Nếu có dịp ghé Hà Nội, bạn hãy một lần đến chùa Liên Phái, để lắng nghe tiếng chuông ngân, ngửi mùi trầm thoang thoảng, và cảm nhận sự an nhiên mà nơi đây mang lại. Và đừng quên, bạn có thể khám phá trước qua Tham quan 3D Chùa Liên Phái để chuẩn bị cho chuyến đi thêm trọn vẹn.