A-lại-da thức là gì? Công năng của A-lại-da thức

A-lại-da thức là gì? 

A Lại Da Thức, hay còn được gọi là Tàng Thức hoặc Thức Thứ tám, có nguồn gốc từ ngôn ngữ Phạn với âm Alaya, được dịch là Tàng Thức trong tiếng Việt. Đây là một kho tàng chứa đựng toàn bộ những chủng tử từ thời vô thỉ cho đến hiện tại của mỗi chúng sinh. Tàng Thức này không phân biệt thiện ác, tốt xấu, sanh tử, Niết-bàn, mê ngộ, khổ vui, thậm chí cả vô ký, mọi thứ đều được lưu giữ trong Tàng Thức này.

Chức năng của Tàng Thức là duy trì chủng tử, căn thân, thế giới, và chịu cho các hiện tượng của sự hiện tại và quá khứ. Đây là nguyên nhân khiến cho mỗi loài có thể trải qua chu kỳ luân hồi. Khi hữu tình kết thúc một chu kỳ, Thức Thứ tám sẽ đi đến trước để chuẩn bị cho chu kỳ mới. Khi chúng ta nhập thai, Tàng Thức là nguyên nhân đầu tiên, và khi chúng ta chết, Thức Thứ tám là nguyên nhân cuối cùng. Điều này có thể giải thích một cách đơn giản: khi chúng ta nhập thai, Tàng Thức là nguyên nhân đầu tiên vào khối Yết Lam, được hình thành từ tinh cha và huyết mẹ. Khi chúng ta chết, Thức Thứ tám là nguyên nhân cuối cùng thoát ra. Nơi nào nó thoát ra, nơi đó sẽ nóng sau cùng.

Do đó, Cổ nhân đã tạo ra một bài kệ mô tả tình trạng của người chết khi Thức Thứ tám chuẩn bị rời khỏi cơ thể. Khi nó thoát ra từ nơi nào, chỗ đó sẽ nóng sau cùng, giúp người ta biết được người chết sẽ tái sanh ở cõi giới nào:

“Đảnh Thánh, mắt sanh trời.

Người tim, ngạ quỷ bụng.

Bàng sanh ra đầu gối.

Địa ngục lòng bàn chân”.

Khi người chết, mọi nơi khác đều lạnh, chỉ có nơi đó nóng sau cùng, chính là nơi mà Thức Thứ tám đã thoát ra.

Công năng của A-lại-da thức

Năng tàng

Năng tàng (Kho chứa): A-Lại-Da thức đảm nhận nhiệm vụ chứa đựng, duy trì, và bảo tồn mọi thứ, không phân biệt là pháp “hữu lậu” hay pháp “vô lậu”. Điều này bao gồm các pháp tạp nhiễm tốt, xấu, lành, ác, được tạo ra và tích lũy qua các hành động, suy nghĩ của chúng sanh. A-Lại-Da thức là nơi giữ gìn những nguyên tác của Nghiệp, không bao giờ mất đi, liên tục tồn tại ở trạng thái chủng tử hoặc hiện hành. Chúng sanh sẽ nhận thức kết quả của Nghiệp thông qua các điều kiện thích hợp.

Sở tàng

Sở tàng (Đối tượng của năng tàng): A-Lại-Da thức không chỉ là kho chứa mà còn là nguồn hạt giống gọi là Năng tàng. Tàng thức không chỉ là chủ thể, mà còn chứa những hạt giống gọi là Sở tàng. Tàng thức là nơi linh hoạt chuyển động và biến đổi. Những chủng tử trong Tàng thức, khi chín muồi, trở thành hiện hành, tạo ra suy nghĩ và hành động mới. Quá trình này diễn ra một cách tự nhiên, không ảnh hưởng bởi ý thức hay vô thức của chúng ta.

Ngã ái chấp tàng

Ngã ái chấp tàng: A-Lại-Da thức là nơi phát sinh Mạt-Na thức, nhưng Mạt-Na thức lại nhìn nhận A-Lại-Da thức như là của nó, yêu thương và bảo vệ. Điều này làm cho Tàng thức trở thành đối tượng chấp ngã của Mạt-Na thức, tạo nên mối quan hệ “ngã ái chấp tàng”.

Công năng biến hiện

Công năng biến hiện: A-Lại-Da thức có khả năng biến chuyển chủng tử của các pháp, khiến chúng chín muồi và trở thành hiện hành khi có điều kiện thuận lợi. Quá trình này diễn ra trong vô thức, với những chủng tử tiềm ẩn luôn chuyển động và chờ đợi điều kiện phát triển.

Vô thỉ vô chung

Vô thỉ vô chung: A-Lại-Da thức tồn tại trước khi chúng sanh xuất hiện và vẫn tồn tại sau khi chúng sanh kết thúc. Sự liên tục của A-Lại-Da thức qua nhiều đời làm cho nó trở thành “vô thỉ” và “vô chung.”

Học thuyết

Học thuyết “Nhân quả nghiệp báo” giải thích rằng sau khi chết, con người không chấm dứt mà sẽ tái sanh vào một trong sáu cõi tùy thuộc vào nghiệp lực của mỗi chúng sanh. Điều này chỉ có thể được nhìn thấy bởi những người giác ngộ đắc như Đức Phật Thích Ca, chứ không phải bởi những người thông thường.

Tóm lại, a-lại-da thức đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì tính đặc thù của chúng sinh theo quan niệm Phật giáo. Mặc dù mọi thứ trong thế giới đều phải trải qua sự thay đổi, nhưng nhờ a-lại-da thức, mỗi người vẫn giữ được tính chất riêng biệt của mình, giúp họ phân biệt bản thân với người khác. Theo Tôn giả Thế Thân, a-lại-da thức sẽ chấm dứt tồn tại khi một người đạt được Thánh quả A-la-hán, và sự diệt vong của nó sẽ xảy ra ở vị trí của A-la-hán. Đừng quên cập nhật thêm nhiều thông tin hay tại bchannel.vn nhé!