Tham sân si là gì? Tác hại và cách loại bỏ trong cuộc sống

Tham sân si là gì?

“Tham, sân, si” chính là 3 trạng thái tinh thần độc hại chúng sinh, là nguồn gốc của mọi khổ đau, bất hạnh mà chúng ta phải chịu đựng. Đây cũng là nguyên nhân tạo ra nhiều nghiệp ác, nghiệp lực khiến cho tâm trí mỗi người bị ràng buộc.

Tham là gì?

“Tham” là yếu tố đứng hàng đầu trong 3 tam độc “tham sân si”. Từ “ tham” mới nổi lên lòng sân hận, khiến chúng ta trở nên ngu si mê muội và gây nên nghiệp ác. “Tham” chính là sự đắm say, ham muốn, đam mê điều gì đó và xuất phát từ các nhu cầu của con người. Trong đó, phải kể đến như nhu cầu tài sản, sắc đẹp, danh tiếng, ăn uống và ngủ nghỉ. 

Khi ham muốn dâng lên cao hơn mức bình thường thì chúng ta sẽ nảy sinh lòng tham và thể hiện qua hành động.Có 3 loại “tham” chính mà con người thường gặp phải như sau:   

• Tham tài vật chính là việc tham lam các thứ vật chất, tiền bạc, nhà cửa, xe cộ.
• Tham sắc dục chính là sự ham muốn sống dục vọng  
• Tham danh vọng chính là sự tham lam về việc nổi tiếng, quyền lực, địa vị.

Theo lời Phật dạy về lòng tham đã khẳng định tham lam không phải là bản chất của con người. Bởi con người khi sinh ra đã luôn đơn thuần như tờ giấy trắng, có trái tim nhân hậu và thiện lương. Chỉ khi sống theo năm tháng, lòng tham của mỗi người lớn dần lên mà khi không tiết chế sẽ dễ đưa lối dẫn đường đến hành động sai trái. “Tham” thường đi liền với ác, khi có lòng tham sẽ mong muốn đạt được thứ mình muốn và sinh làm điều ác.

Xem thêm: Kiến thức Phật giáo

Sân là gì?

“Sân” là lòng giận dữ, sự nóng nảy, thù hận khi không được vừa ý điều mình mong muốn. Từ việc bất bình vì bị chửi bới, khiển trách khiến cơn giận tăng cao và bạn sẽ sinh lòng oán ghét tìm dịp trả thù.

Cụ thể, khi người khác mắng nhiếc, chê bai người nào đó bạn sẽ không cảm thấy giận hờn. Nhưng khi họ chửi bới hoặc khiển trách người thân của bạn hay chính bạn sẽ khiến mình cảm thấy khó chịu. Sự khó chịu gia tăng sẽ trở thành cơn nóng giận làm cho tim đập mạnh, máu lên dễ gây đột quỵ, hại gan và gieo thêm phiền phức.

Xem thêm: Phiền não là gì? 3 loại phiền não trong tâm và cách loại bỏ

Si là gì?

“Si” chính là sự si mê, vô minh, ngu tối, không sáng suốt hay suy xét lẽ phải. Do đó mà bạn dễ làm những điều tội lỗi, có hại cho chính mình và người khác. Sự si mê sẽ che lấp tâm trí, làm cho con người không nhìn thấy được thói hư tật xấu và dễ lâm vào con đường tội lỗi triền miên.  

Si có nhiều loại khác nhau như: 

• Mất đi khả năng nhận biết về đạo lý làm người.
• Mất khả năng nhận biết về bản chất của mọi chuyện.
• Mất khả năng nhận diện tâm hay thân của bản thân mỗi người.

Tác hại của tham sân si như thế nào?

Thực tế, người có tính tham, sân, si thường hay đố kỵ với những gì người khác đang có. Do vậy mà họ sẽ dùng nhiều thủ đoạn khác nhau để đạt được điều mình mong muốn. Trong đó, các tác hại mà tham, sân, si có thể mang đến như sau:  

• Khi con người có lòng tham càng cao thì phúc đức sẽ bị tiêu tan và báo ứng sẽ càng lớn. Ví dụ như những kẻ tham nhũng hay trộm cắp sẽ bị vướng vào tù tội, người ham mê cá độ sẽ bần hàn, người tham quyền chức sẽ chịu cảnh trắng tay.
• Bên cạnh đó, “sân” cũng sẽ gây ra tác hại lớn cho chúng ta. Khi sự khó chịu tăng dần sẽ khiến cơn nóng giận phát triển, chắc chắn bạn sẽ trở nên u uất và sinh ra nhiều ý định xấu xa.
• “Si” làm mờ đi lý trí khiến con người không nhìn thấy được những điều xấu nhất đang gặm nhấm họ. Khi “si” càng lâu thì bạn sẽ nảy sinh thói hư tật xấu khiến con người lâm vào đường tội lỗi triền miên.

Tóm lại, tham sân si gây ảnh hưởng đến cuộc sống, ảnh hưởng phước đức và báo ứng mỗi người nếu chúng ta không biết cách chế ngự. 

Xem thêm: Vọng ngữ là gì? 4 như tướng và tác hại của vọng ngữ

Cách loại bỏ tham sân si

Ở trên chúng ta đã biết được những tác hại vô cùng lớn mà tham, sân, si mang lại cho con người. Việc tìm cách chế ngự và buông bỏ tham sân si là rất cần thiết đối với mỗi người chúng ta. Dưới đây là một số cách buông bỏ tam độc để có được cuộc sống hạnh phúc, không đau khổ. 

• Tam độc này chính là cảm xúc tiêu cực gây ra nhiều ảnh hưởng tới bản thân của bạn và mọi người. Để tránh được chúng, bạn cần thật tỉnh táo để nhận biết được điều đúng sai. Hiện nay xã hội đang ngày càng phát triển, hiện đại dễ khiến con người bị chính những yếu tố này che mờ đi lý trí và khiến họ làm điều sai trái.
• Sau khi đã nhận ra mình đang có lòng tham cần chế ngự ngay lập tức. Khi bạn chế ngự được lòng tham chứng tỏ bạn là một con người chính trực. Còn khi bạn không thể làm được sẽ trở thành người tham lam, là tệ nạn của xã hội, mất đi mọi thứ về nhân cách.
• Ngoài ra, chúng ta cần phải trau dồi trí thức để nhận ra những điều đúng sai và sự ngu dốt đang vướng phải… Từ đó bạn sẽ tránh được các điều tai hại và mang tới lợi ích đối với người xung quanh.
• Hãy học cách tôn trọng người khác, cần có cái nhìn đa chiều thay vì chỉ nhìn vào điểm tốt hay điểm xấu nào đó khiến cái nhìn của bạn thiển cận, không chính xác. 
• Nên quan tâm tới công việc của mình mà không nên so sánh người khác. hãy cố gắng nhìn nhận về cả quá trình thực hiện, luôn tôn trọng những gì mà bản thân đạt được.

Xem thêm: Luật nhân quả là gì? Quy luật và câu nói hay về luật nhân quả

Video Tham, Sân, Si như tấm lưới trói buộc tâm

Trên đây là những chia sẻ về vấn đề tham sân si để bạn đọc hiểu rõ hơn. Các yếu tố tam độc này chúng ta cần tránh xa để cuộc sống của bản thân bình yên, hạnh phúc hơn. Hãy áp dụng cách loại bỏ.