Công đức là gì? Ý nghĩa và vì sao cần phát tâm công đức

Công đức là gì? 

Công đức là công phu thanh lọc nội tâm nhằm phát huy tuệ giác và khai tâm trí tuệ để thấu rõ sự thật và chứng ngộ chân lý. Công đức thuộc pháp vô vi giúp cho chúng ta diệt trừ phiền não và thành tựu giác ngộ, giải thoát sinh tử luân hồi. 

Ngoài ra, chúng ta có thể hiểu công đức là thực hành điều thiện lành để giảm thiểu “Tham – Sân – Si”. Công đức là hạnh tự cải thiện mình giúp cho chúng ta thoát khỏi vòng luân hồi sinh tử để tìm đến quả Phật. 

Trong Kinh Tạp A Hàm, Đức Phật đã đề cập đến phẩm hạnh đem lại tình trạng an lành cho con người trong thế giới này và cảnh giới kế tiếp. Công đức chính là phẩm chất tốt trong mỗi chúng ta cần được nuôi dưỡng và phát triển. Hơn nữa, công đức còn là sức mạnh giúp chúng ta vượt qua được bến bờ sinh tử. cùng một hành động bố thí với tâm thiện sẽ đạt được quả báo trần tục sẽ nhận được phước đức. 

Tuy nhiên, nếu mình bố thí với quyết tâm giảm thiểu tham lam, bỏn xẻn mình sẽ đạt được công đức vô lượng.

Ý nghĩa công đức

Đức Phật dạy cho chúng ta tạo công đức bằng nhiều hành động như giúp đỡ (hạnh Bố thí), sống và làm việc theo đạo đức (Giới hạnh) và tu tập phát triển tâm (Thiền tập). Chúng ta khi đã hiểu được những khái niệm và phạm vi của công đức thì sẽ biết cách tạo ra công đức bằng nhiều cách làm thiếu thực khác nhau. 

Những hành động chia sẻ, san sẻ, tặng, giúp đỡ, hiến, cứu giúp, tham gia việc thiện,…nhường cơm, sẻ áo cho cha mẹ, bà con, anh em, hàng xóm, láng giềng, đồng hương, người lạ,…nhường chỗ ngồi, xếp hàng cho người già, trẻ nhỏ, người bệnh,…đến việc tha mạng, phóng sinh, cứu sống những loài sinh vật hay rừng cây đều là những công đức cao rộng. 

Những việc làm thiện lành không trái với luân thường đạo lý, không gây tội lỗi, không làm hại cho người khác, không gây khổ đau cho cha mẹ, anh em, bà con, láng giềng, đồng hương, người đáng kính, người xung quanh, không sát hại sinh vật, không phá hoại thiên nhiên, môi sinh,…đều là những việc làm đạo đức mang tính tu dưỡng. 

Những việc làm công đức khiến cho tâm hồn thanh tịnh, gột sạch những bản chức “Tham – Sân – Si” ra khỏi thân tâm. 

Vì sao cần phát tâm công đức?

Đức Phật nhận thức sự khác biệt giữa thân thể và tâm hồn, đánh giá giá trị của chúng một cách khác nhau. Thân thể chậm trễ và nặng nề, trong khi tâm hồn nhẹ nhàng và nhanh nhạy. Ví dụ, khi bạn nghĩ về một địa điểm, tâm hồn ngay lập tức có thể “du hành” đến đó một cách nhanh chóng, trong khi thân thể không thể thực hiện điều này một cách dễ dàng. Đức Phật giảng rằng tâm hồn là thứ nhanh nhất trên thế giới và quan trọng nhất trong tất cả các khía cạnh của cuộc sống. Điều này đặt ra một thách thức: chúng ta cần quan sát và thấu hiểu tâm hồn của mình để đạt đến sự hạnh phúc.

Phật giáo không chú trọng đến cầu nguyện hay van xin, mà nó đặt tập trung vào việc tự hành thiện. Mỗi người phải tự thực hành để đạt được kết quả. Điều này là lý do Đức Phật khuyến khích tạo công đức, vì công đức là nguồn sinh hạnh phúc mà chúng ta đang tìm kiếm. Quan sát thế giới xung quanh, chúng ta thấy rằng những người thành công thường là những người hành đạo có công đức lớn. Ngược lại, những người không thành công thường thiếu đi điều này.

Tạo công đức có thể thực hiện thông qua ba cách chính: bố thí, giữ giới, và hành thiền. Đức Phật đặt ra lời khuyên về việc rộng lượng và chia sẻ thức ăn với người khác, tránh tính ích kỷ và keo kiệt. Nếu mọi người trên thế giới đều có lòng rộng lượng và chia sẻ, có lẽ không có sự hỗn loạn nào tồn tại. Khi mọi người có đủ, họ trở nên bình lặng và hạnh phúc, ngủ yên và cười vui vẻ. Ngược lại, khi đối mặt với đói kém, con người có thể trở nên bất ổn và dễ tỏ ra thù địch. Điều này làm Đức Phật nhấn mạnh về ý nghĩa của việc tạo công đức và thực hành những hành động thiện lương trong cuộc sống hàng ngày.

So sánh công đức và phước đức

Phước đức là gì?

Phước đức là những hành động, lời nói, suy nghĩ thiện lành, giúp đỡ, an ủi và khích lệ, cá nhân, tập thể, bớt khổ, thêm vui. Người thường gieo trồng mầm phước đức sẽ luôn được hưởng phước báo lành giúp chuyển hóa nghiệp ác trong quá khứ và tránh được oan khiên. Phước đức thuộc pháp hữu vi giúp kiến tạo đời sống an lạc với nhiều thuận duyên nhưng nếu không đủ công năng hóa giải sân si vô minh, phiền não, thành tựu giải thoát sinh tử.

Phước đức chính là những biểu hiện khác nhau như thực thành bố thí, in ấn kinh sách, xây dựng chùa, trụ trì trai giới,…Tuy nhiên, tâm không định tĩnh, không chuyên chú thực tập một pháp môn nhất định thì khó đạt được nhất tâm. Do đó, khó mà có thể vãng sinh sang thế giới Tây Phương Cực Lạc. 

Hiểu đơn giản, phước đức chính là kết quả của những việc làm tốt, việc thiện tích lại cho bản thân người đó hưởng thụ những tiếng thơm, niềm vui trong đời này và đời sau. Những người có phước đức luôn được hưởng tiếng thơm trọng đời, được người đời khen ngợi. 

Phật giáo Đại thừa cho rằng, công lao tích lũy được dùng cho sự đạt được đại giác. Hồi  hướng một phần công lao mình cho việc cứu độ chúng sinh chính là một phần trong bổn nguyện của chư Bồ Tát. 

Phước đức do quả báo thiện nghiệp mà có, bao gồm tài sản và hạnh phước của cõi nhân thiên nên chỉ làm tạm bợ và vẫn chịu luân hồi sanh tử.

Câu chuyện công đức giữa Vua Lương Võ Đế và Bồ Đề Đạt Ma

Ngày xưa, khi Tổ Bồ Ðề Ðạt Ma từ Ấn Ðộ sang Trung Hoa để truyền đạo, Ngài gặp Vua Lương Võ Ðế. Trong buổi trò chuyện về đạo lý, Vua hỏi: “Tôi đã xây nhiều chùa, hỗ trợ tu sĩ, cúng dường, đúc chuông, tạo tượng, và ấn tống kinh sách. Tôi đã làm những điều này có công đức không?”

Tổ Bồ Ðề Ðạt Ma trả lời rằng những việc làm đó không có công đức gì cả.

Điều này khiến nhiều người tự hỏi, tại sao những việc làm đó lại không được công như mong đợi? Có một cách giải thích cho điều này: Vua Lương Võ Ðế thực ra không tham gia trực tiếp vào việc thực hiện những công việc đó. Thay vì tự làm, ông chỉ giao phó cho người khác, vì vậy không có công đức gì cả.

Một thời gian sau đó, một người hỏi Lục Tổ Huệ Năng về trường hợp này, và Lục Tổ giải thích: Thực tế là không có công đức. Vua Lương Võ Ðế đã nhầm lẫn giữa “Công Ðức” và “Phúc Ðức.”

Việc xây dựng chùa, hỗ trợ tu sĩ, cúng dường, đúc chuông, tạo tượng, và ấn tống kinh sách là những việc làm “ngoại trừ”, chúng có ích cho mọi người và gọi là phúc đức. Phúc đức giúp giảm bớt tai họa, tạo điều kiện thuận lợi và mang lại hạnh phúc trong cuộc sống, nhưng không giúp thoát khỏi chu kỳ tái sinh.

Phúc đức hạn chế trong việc giúp người khác và không giúp bạn tự giải thoát. Công đức, ngược lại, tập trung vào việc tu tập bên trong, như niệm Phật, giữ luật giới, thiền định, và phát triển trí tuệ. Công đức giúp vượt qua chu kỳ tái sinh, đạt được giác ngộ và giải thoát.

Chúng ta tham gia xây chùa và hỗ trợ việc phát triển chùa để giúp cho mọi người có cơ hội tu tập. Những việc này mang lại lợi ích cho nhiều người và tạo ra phúc đức. Tuy nhiên, nếu chúng ta không tu tập và chỉ tự hào về những công việc ngoại trừ đó, tâm tham lam và tự ái có thể tăng lên.

Chúng ta cũng nên nhớ rằng tâm lạc hậu và tinh tấn trong việc làm các công việc thiện, sau đó quên đi mà không nắm lấy để tự tỏ ra vượt trội. Nếu chúng ta không kỳ vọng phúc báo hay công lao sau này, tâm sẽ trở nên thanh thản hơn và không còn tâm tham lam. Những việc làm này sẽ mang lại phúc đức và công đức cho cả người khác và chính bản thân.

Hãy cùng nhau thức tỉnh để mà nhận ra chân lý qua lời truyền dạy của Phật để trở thành người có ích cho gia đình, xã hội. Đừng quên cập nhật thêm nhiều kiến thức hay và bổ ích tại bchannel.vn nhé!