Giải thoát là gì? Quan niệm và phương tiện để giải thoát 

25/09/2023 16:56:22 1985 lượt xem

Mỗi người đều có thể đi theo con đường tu tập để giải thoát khỏi vòng luân hồi nghiệp báo, đời đời chỉ có an lạc. Vậy giải thoát là gì? Có những quan niệm nào? Bạn đọc cùng theo dõi nội dung bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về giải thoát.

Giải thoát là gì? 

Theo Phật giáo, giải thoát tức là khi tinh thần con người vượt khỏi sự ràng buộc của thế giới nhục dục. Có nghĩa con người đã loại bỏ dục vọng, đạt tới cảnh trí Niết bàn với cái tâm thanh tịnh, an lạc, tự do, tự tại. Họ thực hiện tu luyện tri thức, thiền định, tu đạo đức để đạt giác ngộ tam học.

giải thoát là gì

2 quan niệm về giải thoát

Theo Phật giáo được hiểu có 2 quan niệm là giải thoát sinh tử theo nghiệp và giải thoát theo nguyện. Mỗi quan niệm thể hiện những khía cạnh riêng như sau: 

Giải thoát sinh tử theo nghiệp

Giải thoát bao gồm ba yếu tố như:

  • Giải thoát hoàn cảnh là cải tạo vật chất tốt đẹp và không chú trọng hoàn cảnh bên ngoài.
  • Giải thoát tâm là không còn mọi phiền não ràng buộc khiến cho con người đau khổ.
  • Giải thoát hoàn toàn là việc chúng ta không còn bị thời gian và không gian hạn chế hay tâm sinh lý tầm thường chi phối.  

giải thoát là gì (2)

Giải thoát cũng được hiểu là Niết bàn, vô ngã. Có nghĩa là khi chúng ta đã dập tắt hết các phiền não dục vọng gây bất an khổ não, không còn chấp vào cái tôi sinh tham, sân, si… Đây  chính là nhấn mạnh mục đích của tu tập để đoạn tận ái dục, chấm dứt con đường sinh tử theo nghiệp báo thiện ác. 

Giải thoát sinh tử theo nguyện

Giải thoát sinh tử là giải thoát nghiệp dẫn đi sanh tử luân hồi khổ đau. Đối với các bậc thánh thân chịu sinh tử giống như quy luật duyên sinh vật lý nhưng tâm tự tại không bị nghiệp chi phối.  

Sinh tử theo nguyện ví dụ như sự thị hiện của đức Phật Thích Ca, của Bồ tát Di Lặc, Quán Thế Âm Bồ Tát… Những vị Bồ Tát này có thân tâm thanh tịnh, không bị sinh diệt theo trần cảnh, tự tại. Hiểu cụ thể hơn có nghĩa các vị Phật hay các vị Thánh theo nguyện lực tùy duyên để hóa độ chúng sinh nhưng tâm luôn tự tại, không còn khổ đau dày vò. 

giải thoát là gì (3)

Phương tiện để giải thoát 

Để có thể giải thoát thì theo giáo lý nhà Phật chúng ta cần tu tập giới định tuệ theo Bát chánh đạo. Trong đó, Bát chánh đạo gồm có các yếu tố như Chánh tri kiến, Chánh tư duy, Chánh ngữ, Chánh nghiệp, Chánh mạng, Chánh tinh tấn, Chánh niệm và Chánh định.

Về mặt Giới học thì chúng ta cần giữ gìn thân tâm trong sạch, làm việc thiện lành, tránh làm điều ác. Đặc biệt cần thực hành thiền định, thiền quán để loại bỏ tham sân si, mạn, nghi, tà kiến…

Về giáo lý Duyên Khởi, Đức Phật đưa ra mười hai nhân duyên tạo thành vòng tròn sinh tử. Tu tập theo mười hai nhân duyên giúp hành giả thực hành Giới-Định-Tuệ. Tu Giới để cắt đứt tại mắt xích Hành, ba nghiệp thân, khẩu, ý thanh tịnh giúp hành giả. Hay khi hành giả tu Tuệ để biết rõ nguyên nhân khổ đau do tham dục khát ái giúp cắt đứt mắt xích Ái sẽ được giải thoát.  

giải thoát là gì (4)

Ngoài ra khi thực hành Chánh tri kiến giúp hành giả loại bỏ tri kiến mê lầm như tà kiến để cắt Vô Minh và giải thoát. 

Nhờ tu Tuệ nên hành giả sẽ giải thoát tri kiến mê lầm, nhờ Chánh tri kiến, Chánh tư duy nên hành giả thanh lọc được dòng tâm thức uế nhiễm. Từ đó chúng ta có thể thoát khỏi luyến ái, não phiền, dần dần đoạn tận tham dục đạt được không còn khổ đau.

Trên đây là những chia sẻ về giải thoát là gì và các quan niệm giải thoát. Nhận thức đúng khái niệm giải thoát và tu tập đúng là điều cần thiết đối với bất cứ ai tu tập Phật pháp hiện nay.

55 lượt thích 0 bình luận

Để lại một bình luận

Tin liên quan

Nét đẹp cúng dường trường Hạ

Kiến thức 12/06/2025 13:34:09

Nét đẹp cúng dường trường Hạ

Kiến thức 12-06-2025 13:34:09

An cư kiết hạ là truyền thống đẹp của Phật giáo, khi chư Tăng Ni tập trung tu học, rèn luyện "Giới–Định–Tuệ. Đây cũng là dịp để Phật tử phát tâm hộ trì Tam bảo, kết duyên lành với đạo.
6494 lượt xem 0 Bình luận

Nằm đọc Kinh được không?

Kiến thức 10/06/2025 14:51:33

Nằm đọc Kinh được không?

Kiến thức 10-06-2025 14:51:33

Tụng kinh là đọc với lòng thành kính lời dạy của Đức Phật, giúp tâm và khẩu hợp nhất trong chánh pháp. Tuy nhiên, nhiều người thắc mắc nằm tụng Kinh có được không? Kính mời quý vị cùng tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.
6499 lượt xem 0 Bình luận

Tích trượng của ngài Địa Tạng

Kiến thức 10/06/2025 14:32:27

Tích trượng của ngài Địa Tạng

Kiến thức 10-06-2025 14:32:27

Tượng Địa Tạng Vương Bồ Tát thường được khắc họa với tay trái cầm như ý châu, tay phải cầm tích trượng sáu vòng, tượng trưng cho lục đạo luân hồi. Ngài mang sứ mệnh cứu độ tất cả chúng sinh, từ cõi trời đến địa ngục.
2358 lượt xem 0 Bình luận

An cư kiết hạ là sức mạnh của Tăng đoàn

Kiến thức 10/06/2025 10:25:42

An cư kiết hạ là sức mạnh của Tăng đoàn

Kiến thức 10-06-2025 10:25:42

Mùa an cư là thời gian chư Tăng tịnh tu, phục hồi năng lượng sau thời gian hoằng pháp. Đức Phật chọn mùa mưa để an cư nhằm bảo vệ sinh mạng muôn loài và giữ gìn môi trường tu hành.
47723 lượt xem 0 Bình luận

Chép Nam Mô A Di Đà Phật 

Kiến thức 09/06/2025 13:37:12

Chép Nam Mô A Di Đà Phật 

Kiến thức 09-06-2025 13:37:12

Việc chép hồng danh Phật, đặc biệt là câu "Nam mô A Di Đà Phật" là cách đơn giản nhưng hiệu quả nhất để tiêu trừ nghiệp chướng và tăng phước lành trong thời mạt pháp, vì ai cũng có thể thực hiện được.
26592 lượt xem 0 Bình luận